Η άλωση της Πόλης, είναι μια αναμφισβήτητη ήττα. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ήταν μια άνιση μάχη και μια Πόλη παρηκμασμένη σε στρατιωτικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο από τα λάθη του παρελθόντος. Αυτό ήταν λοιπόν το κλίμα όταν ανέλαβε την εξουσία ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Τι μας κάνει όμως να τον θυμόμαστε, να τον τιμούμε, να τον μελετάμε όλα αυτά τα σχεδόν 600 χρόνια από το συμβάν. Τι κάνει τόσους ιστορικούς παγκοσμίως να έχουν συγγράψει τόσα και τόσα βιβλία για αυτόν. Τι δημιούργησε την ανάγκη στον λαό να τον κάνει αθάνατο μέσα στις παραδόσεις, τα ποιήματα, τα δημώδη τραγούδια, τους θρύλους; και μάλιστα μόνον για αυτον τον Αυτοκράτορα από όλους της χιλιόχρονης Αυτοκρατορίας που κυβέρνησε μόνον 4 χρόνια και ηττήθηκε;
Η απάντηση είναι οτι ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος δεν γονάτισε, δεν προσκύνησε τον εχθρό και δεν "γκρίνιαξε" για τα λάθη των προκατόχων του. Δεν φοβήθηκε ούτε στιγμή στην ιδέα του θανάτου. Ο Κωνσταντίνος γνώριζε πολύ καλά πως η στάση του θα είχε τεράστιο και διαχρονικό αντίκτυπο στις επερχόμενες γεννεές. Η υστεροφημία του ιδίου και των πράξεών του. Το αίσθημα της τιμής ήταν υψηλό για αυτόν. Ας αναλογιστούμε τον αιώνιο εξεφτελισμό που θα βάραινε το Έθνος, τις επερχόμενες γεννεές στην περίπτωση που ο Παλαιολόγος είχε παραδόσει την Πόλη χωρίς μάχη, ανευ όρων. Τι ντροπή θα νιώθαμε όλοι μας, όλες αυτές οι γενιές ανθρώπων από τότε. Και οι αγωνιστές του '21 που μεγάλωσαν και ανδρώθηκαν με τον μύθο του Μαρμαρωμένου Βασιλιά και τα κάστρα του στην Πελοπόννησο; Ποιον θα έιχαν για πρότυπο, ποιος θα άναβε μέσα τους τη φλόγα της Επανάστασης, τη δίψα για εκδίκηση και ελευθερία; O Παλαιολόγος με τη στάση του γέννησε τους ήρωες του '21 και τη στάση ζωής "Ελευθερία ή Θάνατος". Το κόστος και ο εξεφτελισμός στην περίπτωση που είχε παραδόσει την Πόλη, θα ήταν τεράστιο και διαχρονικό. Ίσως ο σουλτάνος να τον είχε ανταμείψει σε μια τέτοια περίπτωση, να ζούσε μια άνετη ζωή ο Κωνσταντίνος στο Μυστρά μέχρι τα βαθιά του γεράματα. Όμως δεν θα ήταν στάση ενός ηγέτη, ενός βασιλιά αυτή παρά ενός προδότη, ενός ακόμα Εφιάλτη της ιστορίας. Δεν θα ήταν η στάση του Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου, του βασιλιά/πολεμιστή! Μας έδωσε ένα ακόμη μάθημα ότι υπάρχουν ανώτερα ιδανικά από την ίδια την ζωή. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο τον τιμά η ιστορία και ο λαός και η ιστορία του ταξιδεύει απο γενιά σε γενιά. Ίσως επίσης γιατί με την έλλειψη ιδανικών και τη γιγάντωση του υλισμού, η ιστορία του φαίνεται σαν ένα ρομαντικό "παραμύθι". Ίσως επίσης και γιατί στο πρόσωπο του βλέπουμε τον ήρωα που είπε το "ΟΧΙ" που δεν έχουμε τη δύναμη να πούμε εμείς στις διάφορες φάσεις της ζωής μας, φοβούμενοι το κόστος. Ίσως να στοιχειώνει γι αυτόν το λόγο τα όνειρά μας, να τον βλέπουμε να ξεχύνεται πάνω στους Τούρκους καβάλα πάνω στο αραβικό άτι του κραδαίνοντας το σπαθί του με μένος μην υπολογίζοντας το πλήθος των εχθρών.
Σήμερα ζούμε σε μια άλλη εποχή. Σήμερα δεν ηττηθήκαμε από μάχη αλλά οι "ηγέτες" ανδρίκελα πρόδωσαν το Έθνος για τα προσωπικά τους συμφέροντα, για να εξασφαλίσουν την άνετη ασφαλή ζωή τους και να ικανοποιήσουν τα αφεντικά τους. Μαζί με τον οικονομικό και κοινωνικό μαρασμό συνυπάρχει και ο εξεφτελισμός, η ταπείνωση. Η λέξη "'Ελληνας" σε διεθνές επίπεδο δημιουργεί -στην καλύτερη περίπτωση- συναισθήματα λύπησης και τριτοκοσμικού ανθρώπου. Οι "σουλτάνοι" μας έρχονται με νέες εντολές κάθε φορά, μας γονατίζουν και εξεφτελίζουν ακόμη περισσότερο κάθε φορά. Τι και αν οι εποχές άλλαξαν και αντί για κράνη και διακριτικά αξιωμάτων, φοράνε τα κοστούμια και τις γραβάτες τους....τι κι αν οι πάπυροι και τα τεφτέρια έγιναν laptops και i-pads....Με το πέρασμα των χρόνων τα ιδανικά έχουν πάντα την ίδια αξία, με το πέρσασμα των χρόνων πάντα θα υπάρχουν οι "Εφιάλτες" και τα μνημόνια....Kαι ερχόμαστε να αναλογιστούμε το δίλλημα. Θα ήταν καλύτερα να πηγαίναμε -στη χερότερη περίπτωση- σε μια πτώχευση και να προσπαθούσε η χώρα να ανασυντάξει την οικονομία της σε σταθερή βαση μελλοντικα; H ακόμα να παίξει ολα τα πιθανά διπλωματικά της χαρτιά, να δώσει μια μάχη σε αυτό το επίπεδο; -Ή η καλύτερη λύση ήταν αυτή η άνευ όρων παράδοση της χώρας, χωρίς περίθαλψη για τους πολίτες, χωρίς δυνατότητα για εργασία, για επιχειρηματικότητα, με πενιχρούς μισθούς, με ξεπούλημα της εθνικής περιουσίας, με καταστρατήγηση του συντάγματος, σε έναν κατήφορο χωρίς εμφανές τέλος...και με εξεφτελισμό.
Αυτός ο εξεφτελισμός είναι που δεν επέλεξε και δεν έζησε ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος. Αυτός είναι και ο λόγος που τον τιμά η ιστορία και ο λαός τόσες εκατοντάδες χρόνια. Παρόλο που στο τέλος έχασε την άνιση μάχη. Έδωσε όμως μάχη, δεν παραδώθηκε. Άραγε, αν ζούσε στη σημερινή εποχή, θα έβαζε την υπογραφή του στα μνημόνια; Ασφαλώς όχι.Με οποιοδήποτε κόστος. Ακόμα και της ζωής του. Πόσοι και πόσοι συνάνθρωποί μας θα προτιμούσαν να είναι εκεί στα τείχη με τον Βασιλιά και να υπερασπίζονται την Πόλη από το να είναι καταδικασμένοι να ψάχνουν στα σκουπίδια για να φάνε ή να ψάχνουν κάπου τη ζέστη να προστατευτούν από τον χειμώνα...
Οπως αναφέρει και ο συγγραφέας Δημήτριος Λαζογιώργος επί του θέματος, "Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, είχε και ένα σοβαρό "ελάττωμα": του έλειπε ο... ρεαλισμός!!! Διότι αν ήταν ρεαλιστής -όπως οι σημερινοί μας "ηγέτες"- θα έκανε διμερείς συνομιλίες, διαπραγματεύσεις και τέλος πάντων... θα το κουβέντιαζε το "θέμα" και θα επέλεγε μία λύση πιο ρεαλιστική, από το να δώσει τη ζωή του για... μία χαμένη υπόθεση! Όμως, είπαμε, δεν ήταν ρεαλιστής: "Την Πόλην τοις βαρβάροις ουδέποτε εώμεν..."
Το παράδειγμα του Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου θα παραμένει επίκαιρο και διαχρονικό όσο υπάρχουν εξωτερικοί εχθροί και ημέτεροι προδότες. Και όσο μας κυβερνούν προδότες και ανίκανα ανδρίκελα τόσο κάποιο κομάτι του εαυτού μας θα πιστεύει στον μύθο και θα καρτερεί να ξυπνήσει και να "ξεμαρμαρώσει" ο Βασιλιάς...
Ή να περιμένει να στείλει ο από μηχανής θεός αυτής της πατρίδας έναν ακόμη ήρωα όπως συμβαίνει τόσες χιλιάδες χρόνια στις δύσκολες στιγμές...
Άλλο πράγμα η ήττα μετά από μάχη και άλλο η παράδοση άνευ όρων...
Angel Priest
